Av. Sibel ÖZTÜRK, LL.M. 

Giresun ilinde özel yükseköğrenim öğrenci yurtları pazarında faaliyet gösteren teşebbüslerin, yurt fiyatlarını aralarında anlaşarak belirlediklerine ilişkin iddia hakkında Rekabet Kurumu tarafından yürütülen soruşturma, ilgili tüm teşebbüslerin başvuruları üzerine, uzlaşma ile neticelenmiştir.[1]

Dosyada süreç, Giresun Cumhuriyet Başsavcılığı’na sunulan bir şikâyet dilekçesi üzerine; Başsavcılığın Rekabet Kurumu’na ihbarı ile başlamıştır. Söz konusu şikâyet dilekçesinde; ONUR, BEYZA, KUZEY ve SILA işletmecilerinin Piraziz’deki yurt fiyatları konusunda anlaştıkları ifadesi yer almakta olup, gereğin takdir ve ifası için dilekçe, Başsavcılık tarafından Kurum’a intikal ettirilmiştir. 

Önaraştırma sürecinde, Kurum meslek personeli eliyle ilgili teşebbüslerde yapılan yerinde incelemelerde, SILA yetkilisinin mobil cihazında “Yurt fiyatları” isimli bir WhatsApp grubu tespit edilmiş olup; bu grubun katılımcıları arasında, hakkında soruşturma yürütülen rakip teşebbüsler olan ONUR, BEYZA, KUZEY ve SILA yetkililerinin olduğu görülmüştür. Öte yandan bahsi geçen teşebbüs yetkililerinin mobil cihazlarında yapılan yerinde incelemelerde yine tarafların birbirleriyle olan ikili yazışmalarının da olduğu tespit edilmiştir.

Yurt fiyatları isimli WhatsApp grubunda, rekabet ihlalini açık bir şekilde ortaya koyan, aşağıdaki yazışmalar yer almaktadır: 

“S.a

Yarın müsait olunca buradan yurt fiyatlarını tekrardan gözden geçirelim

Giresun ve ülke geneline göre araştırmalarım sonucu çok düşük belirlediğimiz fiyatlar”

“Günaydın

Belirlediğimiz fiyatlara göre kayıt yeniledik ama nasıl yapalım”

“Sa

Abiler yurt fiyatları hakkında araştırma yapıyorumda piyasa en kötü (.....) başlıyor

(.....)lerde

Biz çokmu ucuz kaldık sizce”

“Hep birlikte tekrar bi taban fiyat belirleyelim bence çünkü gıda elektrık maaşlar vs herşey 2

katı oldu. Biz %20anca zam yaptık nerdeyse”

“Yalnız arkadaşlar (.....) olarak belirlediğimiz fiyata bugün 2 ayrı öğrencide uyulmadığını gördüm

Ya herkes kendi fiyatını belirlesin yada uyalım

Öğrenci çok neden böyle yapıyoruz anlamıyorum

Ve Hersene aynı senaryo”

“Taban fiyatın altına düşmeyelim lütfen”

“abi sen naptın”

“(.....)tl hepsinin fiyatına ekledim, ama yetersiz”

“Hepberaber hareket etmezsek sıkıntı”

“Her aradığımıza ortak kararımız dersek sesleri çıkmaz”

“Aynen”

“Yapalım da kesin cimere yazan olur”

“Yazsınlar ellerinde belge yok nişey çıkmaz kanımca”

“Nereye yazarlarsa yazsınlar”

“Süper abi (.....)mu dediniz

Mutakıp kalalımda ona göre”

“… araman lazım birlik olduk dedik herkes yapıcak dedik”

“Aklından geçen fiyat listesi, piyasaya gore çok uygun

Sizlerde bi düşünün”

“Abi bi değerlendirme yapmak lazım

Hepimiz bir olursak hiçbir problem olmaz hepimiz ekmek yeriz bu yıl zaten ekside gittik”

“4. Kişilik oda (.....) bin

3. Kişilik oda (…..)

2. Kişilik oda (.....) bin”

"(.....) abi toplantı yaptık ve bir karar verdik.bu durum aramızda güvensizliğe yol açabilir.sen

öyle yaparsın ben böyle.hersene aşşağı yukarı konuşuyoruz ve konuştuğumuzun dışında

hiçbirzaman bir hareketim olmamıştır.ne meslektaşlarımı kötülemek ne elinden öğrenci

kapma noktasında. Nasip ve rızık inancım bu”

“Kaldıki bir araya gelip sözleştik."

“kesinlikle bizden yana da geri adım yok

hiç kaydımız da yok"

“Yok abi be konuştuysak o”

“Abiler öğrenciler aramaya başladı

Fiyatı listedeki yeni fiyat üzerinden veriyoruz demi”

(.....):

“Yeni fiyat belirleyelim derseniz ben uyarım”

“Abiler sakın esnemeyin zaten 3 senedir para kazanamıyoruz

Acımak yok. Sonra biz düşüyoruz o duruma”

(…..):

“Kesinlikle uyacağız”

“Yurdu, yenisini ilk actigim sene, büyük oyuna geldim yine aramızda anlaştık kimse

anlaşmaya uymadı herkes fiyatı kırdı”

Görüldüğü üzere, “Yurt fiyatları” adlı WhatsApp grubundaki yazışmalarda; taraflar süreklilik arz eder şekilde fiyat birliğine varmak için yazışma yapmakta, birbirlerini uyguladıkları fiyatlar hususunda bilgilendirmekte, vardıkları fiyat birliğine uyulması konusunda birbirlerine telkinlerde bulunmakta, oluşturdukları uzlaşıyı sıkı şekilde takip etmektedirler. 

Keza SILA ve ONUR yetkilisi arasında gerçekleştirilen bir WhastApp yazışmasında; 

“2 kişilik (.....)

3 kişilik (.....)

4 kişilik (.....)

Odanın şekline göre bu şekilde güncelledim abi ben”

(.....):

“Tmm güzel”

“Biz sözleşmedikmi hem de imzalı yaaa” 

ifadelerinin yer aldığı görülmektedir. 

BEYZA yetkilisi ve KUZEY yetkilisi arasında gerçekleştirilen yazışmalarda ise;

“(.....) 4 kişilik oda (.....)

3 kişilik (.....)

2 kişilik (.....)

Bu şekilde yaptım, yapacam

Bilgin olsun”

“Yeni fiyat mı”

“Evet”

Asgari ücret 11.5 olacak

Herşeye zam gelicek

4 kişilik oda (.....) başlat abi”

“abi günaydın

Fiyatları belirledin mi”

“Yok

Nasıl yapalim”

“5 kişilik (.....) 4 kişilik (.....) 2 kişilik (.....)

En az fiyat böyle olmalı”

şeklinde ifadeler yer almaktadır. 

Bilindiği üzere, rekabet hukukunun en ciddi ihlali olarak kabul edilen karteller, rakipler arasında gerçekleşen fiyat tespiti, pazar paylaşımı, arz miktarının kısıtlanması veya kotalar konması, ihalelerde danışıklı hareket edilmesi gibi rekabeti sınırlayıcı anlaşma ve/veya uyumlu eylemlere işaret eden ortak kavramdır. Karteller, başta fiyat ve miktar olmak üzere pazara ilişkin rekabetçi parametreleri kontrol altında tutarak kendi karlarını artırmaya çalışmaktadır.[2] Fiyat tespiti ve pazar paylaşımı gibi unsurlar içeren yatay anlaşmalar Rekabet Kurulu’nca per se yasak olarak kabul edilmektedir. 

4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un “belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır” şeklindeki 4. maddesinin amacı, her bir teşebbüsün kendi ticari politikalarını ve piyasadaki faaliyetlerini tek başına, bağımsız olarak belirlemesidir.

Başsavcılık tarafından ihbaren Kurum önüne gelen huzurdaki dosyada, taraflardan BEYZA, KUZEY, ONUR ile SILA’nın WhatsApp uygulaması üzerinden iletişimde olduğu, “Yurt fiyatları” isimli WhatsApp grubunda söz konusu iletişimi sağladıkları görülmüş, söz konusu teşebbüs yetkililerinin mobil cihazlarında yapılan yerinde incelemelerde yine tarafların birbirleriyle olan ikili yazışmalarının olduğu tespit edilmiştir. Yukarıda örneklerine yer verilen bu yazışmalardan hareketle, Rekabet Kurulu’nca; BEYZA, KUZEY, ONUR ve SILA’nın, özel yükseköğrenim öğrenci yurt hizmetlerine yönelik faaliyetlerinde aralarında anlaşarak yurt fiyatlarını birlikte belirledikleri ve 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri sonucuna varılmıştır. 

İlgili teşebbüslerin yurt hizmetleri pazarında rakibi konumundaki teşebbüsler ile anlaşıp yurt fiyatlarını belirleyerek 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal etmeleri “kartel” kategorisinde değerlendirilmiş ve temel para cezası başlangıç oranı buna göre belirlenmiştir. Rekabetin ihlal edildiğini gösteren ilk ve son belgenin tarihleri itibariyle, ihlal bir yıldan uzun beş yıldan kısa sürdüğünden temel para cezası başlangıç oranı, yarısı oranında artırılmıştır. 

ONUR ve KUZEY bakımından ihlale konu faaliyetin toplam ciro içerisindeki payının az olması hususu, Kurul tarafından hafifletici unsur olarak değerlendirilmiş ve %50 oranında indirim uygulanarak uzlaşma indirimi öncesinde teşebbüse uygulanacak para cezası oranı belirlenmiştir. (Rekabet Kurulu’nun 07.12.2023 tarihli, 23-56/1127-404 sayılı ve 07.12.2023 tarihli, 23-56/1126-403 sayılı kararları)

Neticede, ilgili tüm teşebbüslerin uzlaşma taleplerine istinaden, verilecek idari para cezasında %25 oranında indirim uygulanması suretiyle, soruşturma tüm teşebbüsler açısından uzlaşma ile sonlandırılmıştır.